PRACOWNIE

Wskazania do wykonania zabiegu ESWL:

• kamica kielichowa w przypadku powiększania się złogów lub złogów utrudniających odpływ moczu,
• złóg w miedniczce nerkowej,
• kamień w moczowodzie.

ZABIEG ESWL

„ESWL - Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy - litotrypsja zewnątrzustrojową falą uderzeniową.

Litotrypsja jest najmniej inwazyjną metodą leczenia kamicy układu moczowego, która niejednokrotnie pozwala na uniknięcie leczenia zabiegowego. Jest obecnie najczęściej stosowaną metodą leczenia kamicy układu moczowego.

Zabieg wykonywany jest w pozycji leżącej w taki sposób aby maksymalnie wykorzystać siłę fali uderzeniowej. Następnie złóg, który ma być rozkruszony namierzany jest za pomocą RTG i USG. Współczesne litotryptory ustalają dawkę konieczną do rozkruszenia złogu w sposób automatyczny. Liczba impulsów fali uderzeniowej niezbędnych do wywołania efektu dezintegracji złogu zależy od wielkości, twardości i lokalizacji kamienia. Skuteczny ESWL powoduje dezintegrację - rozkruszenie złogu, który pacjent wydala z moczem. Wydalenie odłamków trwa od kilku godzin do kilkunastu tygodni.

Zabieg wykonywany jest przez lekarza urologa w asyście doświadczonej pielęgniarki. Czas trwania każdego zabiegu jest dobierany indywidualnie do wielkości kamienia oraz jego umiejscowienia. Wszystkie zabiegi ESWL odbywają się przy pełnej świadomości Pacjenta, bez potrzeby stosowania narkozy czy blokady dolędźwiowej. Po zabiegu Pacjent z zaleceniami lekarskimi udaje się do domu.

Po litotrypsji zalecane są ćwiczenia usprawniające wydalanie fragmentów rozkruszonego złogu. Zaleca się chodzenie po schodach, podskoki, jazdę na rowerze. W zależności od lokalizacji złogu urolog może zalecić leżenie na prawym / lewym boku, głębokie skłony lub leżenie z wysoko uniesioną miednicą.

Pacjent po ESWL powinien być pod kontrolą urologiczną celem oceny stopnia dezintegracji złogu i szansy na samoistne wydalenie rozbitych fragmentów. Kontrolne USG i RTG przeglądowe nerek i pęcherza są obligatoryjne dla każdego pacjenta po ESWL.

DZIEŃ PRZED ZABIEGIEM

W dzień poprzedzający zabieg możliwe jest normalne spożywanie pokarmów i przyjmowanie płynów, z wyjątkiem napoi gazowanych.

W DNIU ZABIEGU / WSKAZANE, ABY PACJENT:

• był na czczo, ostatni posiłek powinien być spożyty nie później jak na 6 godzin przed planowanym zabiegiem,
• przyjął zażywane leki, popijając niewielką ilością wody niegazowanej, poza lekami zmniejszającymi krzepliwość krwi.

ZABIEG ESWL

Przy przyjęciu do zabiegu ESWL prosimy przedstawić:

• skierowanie imienne na wykonanie zabiegu ESWL- (od specjalisty urologa,)
• kartę ubezpieczenia zdrowotnego osoby należącej do Śląskiego Wojewódzkiego Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia,
• dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość,
• osoby bezrobotne - zaświadczenie z Powiatowego Urzędu Pracy,
• posiadaną dokumentację medyczną (wypisy ze Szpitali, aktualne badania laboratoryjne: morfologia, badanie moczu, kreatynina, APTT oraz dokumentację radiologiczną).

W Pracowni Urodynamicznej prowadzone są badania oceniające czynność dolnych dróg moczowych – pęcherza i cewki moczowej

Wskazania do wykonywania badań urodynamicznych:

Wszystkie objawy związane z dolnymi drogami moczowymi:

• nietrzymanie moczu wysiłkowe,
• parcia naglące,
• nietrzymanie moczu z powodu parć naglących,
• trudności w opróżnieniu pęcherza,
• nawracające zakażenia układu moczowego.

W trakcie wykonywania badania urodynamicznego mierzy się ilość oraz czas oddawania moczu, ciśnienie wewnątrz pęcherza i odbytnicy oraz czynność zwieraczy.

ETAPY BADANIA URODYNAMICZNEGO:

Uroflowmetria (przepływ cewkowy):

Badanie polega na ocenie fazy gromadzenia moczu poprzez oddanie go przez osobę badaną do specjalnego urządzenia nazywanego uroflowmetrem. Badanie jest nieinwazyjne i całkowicie bezbolesne. Wykonywane jest w momencie zgłaszania silnej potrzeby oddania moczu.

Cystometria:

Cystometria jest inwazyjną częścią badania urodynamicznego, ponieważ wymaga wprowadzenia cienkiego cewnika do pęcherza. Jest rodzajem badania oceniającego zależność pomiędzy ciśnieniem a  objętością pęcherza podczas jego napełniania. W trakcie badania urodynamicznego do pęcherza wprowadzany jest cienki cewnik, który służy do napełniania pęcherza moczowego solą fizjologiczną oraz do rejestracji ciśnień panujących w pęcherzu. Sam moment wprowadzania cewników jest nieprzyjemny i może powodować uczucie dyskomfortu. Dodatkowo mierzy się ciśnienie panujące w odbytnicy przy pomocy wprowadzonego tam cewnika. Czynność mięśni zwieraczy jest określana dzięki elektrodom powierzchniowym. Po napełnieniu pęcherza moczowego oddaje się mocz do specjalnego urządzenia (uroflowmetru), mierzącego ilość oddanego moczu, a także szybkość jego oddawania. W trakcie oddawania moczu rejestrowane są ciśnienia w pęcherzu i w jamie brzusznej oraz czynność zwieraczy. Po kompleksowej analizie wszystkich wyników przeprowadzonych badań, Pacjent otrzymuje wynik, który zawiera wnioski dotyczące dalszego postępowania terapeutycznego.

PRZED BADANIEM

1. Bezpośrednio przed badaniem URD Pacjent musi dostarczyć:

• aktualny wynik badania ogólnego moczu lub posiewu moczu,
• pełną dokumentację medyczną przebytych zabiegów operacyjnych (jeśli posiada),
• dzienniczek mikcji.

Wieczorem w dniu poprzedzającym badanie, lekarz może zalecić użycia czopka glicerynowego lub lewatywy.

DOKUMENTY WYMAGANE PRZY PRZYJĘCIU DO BADANIA URD

Przy przyjęciu do badania URD prosimy przedstawić:

• skierowanie do Specjalistycznej Poradni Urologicznej wystawione przez lekarza POZ,
• skierowanie na wykonanie badania URD od specjalisty urologa lub ginekologa,
• kartę ubezpieczenia zdrowotnego osoby należącej do Śląskiego Wojewódzkiego Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia,
• dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość,
• osoby bezrobotne - zaświadczenie z Powiatowego Urzędu Pracy,
• numer kartoteki nadany przez Rejestrację Poradni Urologicznej, w przypadku kolejnych wizyt,
• posiadaną dokumentację medyczną (wypisy ze Szpitali, badania laboratoryjne, dokumentację radiologiczną itp.).

PRACOWNIA DIAGNOSTYCZNA RTG SKŁADA SIĘ Z DWÓCH CZĘŚCI: CZĘŚCI OGÓLNODIAGNOSTYCZNEJ I CZĘŚCI ZABIEGOWEJ.

W części diagnostycznej pacjenci są diagnozowani przed zabiegiem, a często badania które mają tu wykonane decydują bezpośrednio o rodzaju wykonywanego później zabiegu.

W Pracowni Diagnostycznej RTG wykonywane są m.in. następujące badania:

• Zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej – ma na celu uwidocznienie zmian w układzie moczowym. Ze względu na specyfikę Szpitala jest wykonywane rutynowo u większości nowo przyjmowanych pacjentów. U pacjentów po zabiegach PCNL i URSL jest wykonywane kontrolnie po zabiegu, celem oceny efektów zabiegu.
• Zdjęcie PA klatki piersiowej – jest wykonywane u pacjentów, którzy podlegają znieczuleniu podczas zabiegu operacyjnego i ma na celu ocenę stanu płuc i serca.
• Urografia – badanie RTG z użyciem środka cieniującego, mające na celu ocenę pracy wydzielniczej nerek, ocenę wyglądu układu miedniczkowo-moczowodowego, moczowodów i pęcherza moczowego.
• Pielografia wstępująca – badanie polegające na podaniu przez sondę moczowodową środka kontrastowego, celem oceny jego ciągłości, sprawdzeniu kształtu (gdy inne badania tego nie obrazują) lub sprawdzeniu w którym jego odcinku znajduje się blokada powodująca upośledzenie funkcji nerki.
• Pielografia zstępująca – badanie wykonywane przy użyciu środka kontrastowego, podawanego przez dren założony do nerki, najczęściej celem oceny prawidłowości ułożenia tego drenu lub sprawdzenia miejsca, w którym znajduje się blokada powodująca upośledzenie funkcji nerki.
• Cystografia – badanie polega na wypełnieniu środkiem cieniującym pęcherza moczowego. Jest wykonywane u pacjentów z podejrzeniem „dziury” w pęcherzu. Zdjęcia wykonuje się po maksymalnym wypełnieniu pęcherza i po jego opróżnieniu.
• Cystografia mikcyjna - badanie polega na wypełnieniu środkiem cieniującym pęcherza moczowego i następnie wykonaniu zdjęcia RTG podczas mikcji. Badanie wykonuje się u  pacjentów z refluksem oraz u pacjentek z nietrzymaniem moczu.
• Uretrografia – badanie polegające na podaniu środka kontrastowego do cewki moczowej celem oceny zmian w jej obrębie. Po zakontrastowaniu cewki wykonuje się zdjęcie RTG. Badanie to wykonywane jest u mężczyzn.

W części zabiegowej pacjenci poddawani są zabiegom rozbijania i usuwania kamieni z moczowodów lub nerki, odbarczeniu nerek z zastojów moczu, rozcinaniu laserem zwężania podmiedniczkowego. Pacjentki w wieku rozrodczym do niżej wymienionych zabiegów radiologicznych przyjmowane są po wcześniejszym wykluczeniu istnienia ciąży poprzez wykonanie testu ciążowego z krwi.

• PCNL (przezskórne usunięcie kamienia) – zabieg usunięcia kamieni nerkowych przy pomocy narzędzi endoskopowych, pod kontrolą wzroku i RTG.
  Pod kontrolą RTG wykonywane jest nakłucie nerki, co pozwala na ocenę czy narzędzia umieszczone są w miejscu pozwalającym na rozbicie i usunięcie kamienia nerkowego.
• URSL (ureterorenoskopia z rozbiciem i usunięciem kamienia) – zabieg polegający na rozbiciu i usunięciu kamienia znajdującego się w moczowodzie przy pomocy narzędzi endoskopowych, pod kontrolą wzroku i RTG. Promieniowanie RTG jest przy tym zabiegu wykorzystywane sporadycznie, do oceny położenia narzędzi lub sondy moczowodowej, bądź też sprawdzenia lokalizacji kamienia.
• URS (ureterorenoskopia) – zabieg polegający na wprowadzeniu ureterorenoskopu do moczowodu, w celu jego diagnostyki lub założeniu sondy moczowodowej przy pomocy tego narzędzia. Niekiedy podczas tego zabiegu wykonywana jest pielografia wstępująca. Promieniowanie RTG wykorzystywane jest rzadko podczas tego zabiegu. Stosuje się je do oceny ułożenia sondy i podczas wykonywania pielografii wstępującej.
• PCN (nefrostomia punkcyjna) – zabieg polegający na nakłuciu nerki, wypełnionej płynem zastoinowym, celem odbarczenia układu kielichowo-miedniczkowego. Zabieg wykonywany jest pod kontrolą USG i RTG. Promieniowanie RTG wykorzystywane jest do oceny prawidłowego położenia narzędzi podczas nakłuwania a na koniec do sprawdzenia prawidłowego ułożenia drenu nefrostomijnego.
• Założenie sondy moczowodowej – jest to zabieg wprowadzenia sondy moczowodowej do nerki przy użyciu cystoskopu. Promieniowanie RTG wykorzystuje się do oceny położenia sondy w nerce lub moczowodzie.

PPRACOWNIA DIAGNOSTYCZNA RTG WYPOSAŻONA JEST W NASTĘPUJĄCE APARATY RENTGENOWSKIE:

• Aparat ARCADIS ORBIC czyli ramię C, czyli jezdny aparat do prześwietleń z torem wizyjnym i monitorami, wykorzystywany w trakcie zabiegów PCN, PCNL,URS, URSL, zakładania sondy moczowodowej oraz pielografii wstępującej. Aparat jest wyposażony w rejestrator dawki (DAP) dla pacjenta, fluoroskopię pulsacyjną oraz posiada opcję zapamiętywania danych pacjenta i obrazów z fluoroskopii, jeżeli jest taka potrzeba. Zapamiętane obrazy wraz z danymi pacjenta można przegrać na płytę CD.
• Aparat UROMAT 3000 - to zestaw rentgenowski wyposażony w ściankę zdalnie sterowaną i zestaw dwóch monitorów. Jest wykorzystywany do zabiegów PCN, PCNL,URS, URSL, zakładania sondy moczowodowej oraz pielografii wstępującej. Aparat jest wyposażony w rejestrator dawki (DAP) dla pacjenta, fluoroskopię pulsacyjną oraz posiada opcję zapamiętywania danych pacjenta i obrazów z fluoroskopii, jeżeli jest taka potrzeba. Zapamiętane obrazy wraz z danymi pacjenta można przegrać na płytę CD, DVD lub inny nośnik e-pamięci.
• Aparat AXIOM ICONOS R100 - to zestaw rentgenowski wyposażony w ściankę zdalnie sterowaną, statyw do zdjęć klatki piersiowej i monitor. Wykorzystywany jest do wykonywania zdjęć i badań RTG z zastosowaniem środków kontrastowych. Najczęściej wykonywane zdjęcia i badania to: zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej, zdjęcia PA klatki piersiowej, urografia, pielografia wstępująca, pielografia zstępująca, cystografia, cystografia mikcyjna, uretrografia. Ze względu na specyfikę Szpitala innych badań rentgenowskich nie wykonuje się.